Nusret mayın gemisi, çanakkale deniz savaşlarında nasıl etkili oldu?

Çanakkale Deniz Savaşları, I. Dünya Savaşı'nın en kritik cephelerinden biri olarak tarihe geçmiştir. Bu savaşlarda, Nusret Mayın Gemisi'nin oynadığı stratejik rol, adeta bir dönüm noktası yaratmış ve savaşın seyrini değiştirmiştir. İtilaf Devletleri'nin Çanakkale Boğazı'nı geçerek İstanbul'u ele geçirme planlarını altüst eden bu gemi, Türk deniz savunmasının sembolü haline gelmiştir. Aşağıda, Nusret'in nasıl bu denli etkili olduğunu detaylı bir şekilde açıklıyoruz.

Nusret, 1911 yılında Almanya'da inşa edilmiş bir mayın döşeme gemisiydi. Gövdesi çelikten yapılmış olup, 40 metre uzunluğunda ve 7,5 metre genişliğindeydi. Başlıca görevi, Çanakkale Boğazı'nda mayın hatları oluşturarak düşman gemilerinin geçişini engellemekti. Gemi, toplam 26 mayın taşıyabilme kapasitesine sahipti ve bu mayınlar, özel olarak tasarlanmış raylar üzerinden denize bırakılabiliyordu. Mürettebatı, deneyimli Türk denizcilerinden oluşuyordu ve komutasında Binbaşı Tophaneli Hakkı Bey ile Mayın Grup Komutanı Yüzbaşı Hafız Nazmi Bey gibi isimler bulunuyordu.

Nusret'in en belirleyici hamlesi, 7-8 Mart 1915 gecesi gerçekleştirdiği mayın döşeme operasyonuydu. İtilaf Donanması, Boğaz'ı zorlamak için büyük bir saldırı hazırlığı içindeydi. Önceden döşenmiş mayın hatlarının büyük ölçüde temizlendiği düşünülüyordu. Ancak, Nusret gizlice hareket ederek, Erenköy Koyu'na (o dönemdeki adıyla "Karanlık Koy") 26 mayın yerleştirdi. Bu bölge, düşman gemilerinin manevra yaptığı ve topçu ateşinden korunmak için sığındığı bir alandı. Mayınlar, geleneksel hatlar yerine, birbirine paralel olmayan ve beklenmedik bir düzende döşenmişti, bu da İtilaf gemileri için sürpriz bir tuzak oluşturdu.

Nusret'in döşediği mayınlar, 18 Mart 1915'teki büyük deniz taarruzunda hayati bir rol oynadı. İtilaf Donanması, Queen Elizabeth, Inflexible, Ocean, Irresistible ve Bouvet gibi büyük zırhlılarla Boğaz'a girdi. Ancak, Erenköy Koyu'ndaki mayınlar, özellikle Fransız zırhlısı Bouvet'nin batmasına ve diğer gemilerin ağır hasar almasına neden oldu. Bu kayıplar, İtilaf kuvvetlerinin moralini bozdu ve planlarını altüst etti. Sonuç olarak, İtilaf Donanması Boğaz'ı geçmekten vazgeçmek zorunda kaldı ve kara harekatına yöneldi. Nusret'in bu hamlesi, Çanakkale'nin denizden geçilemeyeceğini kanıtladı ve Türk savunmasının başarısını perçinledi.

Nusret'in başarısı, yalnızca fiziksel kayıplarla sınırlı kalmadı; aynı zamanda stratejik ve psikolojik üstünlük sağladı. İtilaf kuvvetleri, Türk mayın harbinin ne kadar etkili olabileceğini anladı ve gelecek operasyonlarda daha temkinli davranmak zorunda kaldı. Bu, Türk tarafına zaman kazandırarak kara savunmasını güçlendirmelerine olanak tanıdı. Ayrıca, Nusret'in efsanevi statüsü, Türk asker ve halkında büyük bir moral artışına yol açtı. Gemi, "dünyanın en ünlü mayın gemisi" olarak anılmaya başlandı ve Çanakkale ruhunun bir simgesi haline geldi.

Nusret Mayın Gemisi, Çanakkale Deniz Savaşları'nda sadece bir araç değil, bir kahramanlık destanı yazdı. Onun mayınları, tarihin akışını değiştirerek, İstanbul'un işgalini önledi ve Türk milletinin direniş azmini pekiştirdi. Bugün, Nusret'in orijinal bir kopyası Çanakkale'de müze gemisi olarak sergilenmekte ve ziyaretçilere bu tarihi anları hatırlatmaktadır. Kısacası, Nusret olmasaydı, Çanakkale Savaşları'nın sonucu çok farklı olabilirdi; bu nedenle, onun etkisi hem askeri tarih hem de Türk ulusal bilinci açısından vazgeçilmezdir.